भग्न आत्मा

 (शरीर, मन आणि आत्म्याचे अविनाशित्व या संकल्पनांमधील संदिग्धता दर्शविणारी माझी फार पूर्वी लिहिलेली कविता)

 Image Ref: http://www.simplypsychology.org/mindbodydebate.html

मी कोण आहे ? माझाच प्रश्न
सोऽ हं माझेच उत्तर

पण या प्रश्नोत्तरात दडल्या आहेत
सार्‍या आयुष्यातील वेदना
 विकार, लालसा, भोग
 या त्रयींची असंख्य आवर्तने
आणि माझ्या तपस्येची एक दुर्गम पाउलवाट

भोगांच्या भोवर्‍यांतून बाहेर पडण्यासाठी
 शरिराची काष्टे केली मला शोधण्यासाठी
 पण मला मात्र माझा शोध कधीच लागला नाही

मात्र जेव्हा शरीर कोसळले तेव्हा मी
 मला ओळखले, अरे ! मी तर आत्मा
ईश्वराचाच अंश
 मनाच्या आवरणामुळे
मी स्वत:ला ओळखले नव्हते

आता मला कळले
 अगदी सहजसुंदर
 मीच तो चिरंतन आत्मा
सार्‍या चराचराचा, भूतभविष्याचा कर्ता

मी दगड, मी माती, मी आकाश, मी पाणी
मी अग्नि, मी वारा, मी सुगंध, मी विहंग

सर्व काही मीच
आणि मी कोणी नाही

 मला रंग नाही, मला आकार नाही
मला वजन नाही, मला श्वसन नाही
मला दु:ख नाही मला हास्य नाही
 मला भावना नाहीत मला विचार नाहीत
 आणि मन --?

ते तर मला मुळीच नाही
हाच का तो मोक्ष?
छे छे ! काय ही जीवघेणी स्थिरता
 पण मला जीवही नाही
 मग मी, मी तरी आहे का

अनादि कालापर्यंत मी जगायचे हे असे
 कां ? केवळ अस्तित्व आहे म्हणून

 चौर्‍याऎशी लक्ष योनी भोगायला मिळाल्या असत्या तर ..
 अहाहा ! काय काळ सुखात गेला असता नाही

 मला रंग, रुप, वास सर्व मिळाले असते
 मला दु:ख झाले असते
 तसाच आनंदही झाला असता

 पण हाय रे दैवा !
 माझाच मी घात केला
 आता मला मरण नाही
 निर्गुण निराकार हे अरसिक अमरत्व
 आता मला भोगायचे आहे



म्हणून सांगतो कृपा करून
आपल्या जीवनाचे हाल करून
माझ्यासारखे विश्वरुप बनण्याचा
प्रयत्न करू नका

त्यापेक्षा आहे ते जीवन आनंदाने जगा
इतरांनाही तसे जगता यावे यासाठी प्रयत्न करा.